Mỗi lần bước chân ra đường vào lúc thành phố đã lên đèn, tôi lại nhớ lời nói của một người bạn sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
Người bạn ấy từng bảo: Hà Nội ngày xưa, khi còn bé mỗi lần cùng mẹ có việc ra phố vào đêm, mới chưa đến 10 giờ đường phố đã vắng ngắt, vắng ngơ. Bây giờ ra phố vào đêm dù khuya mấy vẫn còn người qua lại, vẫn còn những âm thanh của cuộc sống mưu sinh. Hà Nội dường như không bao giờ ngủ. Để rồi mỗi tối tôi vẫn thích được hòa vào dòng người qua lại, được sống trong trong nhịp điệu đêm Hà Nội.
Nếu nói đêm Hà Nội như một dòng ánh sáng chuyển động với muôn vàn ánh đèn điện sáng nhấp nháy cũng không có gì sai cả. Điện từ các cửa hàng, cửa hiệu với đủ màu sắc lấp lánh, điện từ các tòa nhà cao tầng rực rỡ, điện từ những dãy đèn cao áp đủ loại hình, tầng lớp… tất cả hòa quyện, sáng thành những vệt dài màu vàng, xanh, đỏ, trắng đan chéo vào nhau trên từng con phố. Có người bảo đêm Hà Nội không quá ồn ào, hoa lệ, vẫn giữ được nét dịu dàng riêng. Không gian đêm được thanh lọc dịu dàng hơn, tinh khiết hơn, xóa đi phần nào những ồn ào, vội vã của ban ngày bận rộn. Đêm trên con đường Thanh Niên dịu mát bởi hơi thở của hồ, của cây; đêm trên con phố Nguyễn Du nồng nàn mùi hoa sữa, đêm ấm nồng trên những con phố cổ rực rỡ ánh đèn hay đêm thoáng đãng, đẫm hơi sương trên những con đường mới rộng thênh thang… Tôi thích cái cảm giác đêm mùa Xuân hơi se lạnh, thoảng chút mưa bụi, được chạy xe dọc những con phố nhỏ, được hít thở mùi hương mơ hồ lãng đãng của cây, thấm đẫm cái tĩnh lặng, thênh thang của phố phường mà ban ngày mình không có thời gian và cả không gian để thấy.
Mỗi lần bước chân ra đường vào lúc thành phố đã lên đèn, tôi lại nhớ lời nói của một người bạn sinh ra và lớn lên ở Hà Nội.
Mỗi lần nhắc đến đêm Hà Nội, người bạn tôi lại bảo: Hà Nội vốn ồn ào và náo nhiệt, vốn đông đúc và ngột ngạt người xe. Đêm xuống, những âm thanh ấy không còn, nhưng thay vào đó là một sự ồn ào khác, một sự tấp nập khác, cũng ngược xuôi, bươn bả. Hà Nội ban ngày đông đúc và inh ỏi tiếng còi xe. Hà Nội về đêm lặng lẽ thu mình trong những con phố dài, những ngõ nhỏ sâu hun hút, chỉ nghe thấy hơi thở của gió và đâu đó nhọc nhằn một tiếng rao đêm… Những tiếng rao đêm dường như đã trở thành một điều quen thuộc với người Hà Nội bao đời nay, đến mức nếu hôm nào không nghe được một tiếng rao thì thấy thiêu thiếu. Bánh mì, bánh khúc, bánh bao, khoai nướng… Mỗi người bán hàng lại có một giọng rao riêng: trầm ấm, thanh, cao, thật lạ và thu hút. Dù Đông hay Hè, dù gió mưa hay giá rét vẫn đều đặn cất lên tiếng rao quen thuộc hàng đêm.
Một buổi tối cuối tuần, người bạn rủ tôi đi chợ đêm Hà Nội. Dường như từ khi xuất hiện đến nay, đi chợ đêm cũng trở thành một thói quen, một nét văn hóa của riêng người dân Hà thành. Chợ đêm bắt đầu mở cửa từ 7 giờ tối, kéo dài từ đầu phố Hàng Đào đến hết phố chợ Đồng Xuân, tạo thành một con phố đi bộ tấp nập, đông đúc. Cứ mỗi tối cuối tuần từ thứ 6 đến Chủ nhật, dòng người từ muôn nơi lại đổ về đây đi chơi, mua sắm, tự nhiên trở thành một thói quen không thể thiếu trong tuần. Cũng do đặc điểm của các con phố họp chợ là các phố buôn bán nên có thể tìm thấy ở chợ đêm bất cứ thứ gì liên quan đến nhu cầu ăn, mặc và chơi. Người Hà Nội đi chợ đêm để mua sắm cũng có, nhưng nhiều khi chỉ là đi để được dạo bước lững thững theo dòng người, để cảm nhận được hết cái không khí của đêm, cái nếp sống người Hà Nội.
Sau một hồi lang thang trong phố phường đêm Hà Nội, người bạn rủ tôi vào một quán phở đêm mở ngay trên vỉa hè. Phải nói rằng, Hà Nội về đêm không hề tĩnh lặng cũng bởi những quán hàng như thế. Khó có thể đếm hết số lượng quán ăn đêm ở Hà Nội bây giờ, bởi chúng xuất hiện khắp các phố phường, từ khu phố cổ, những con đường nhỏ đến những con đường mới mở. Món ăn đêm cũng hết sức đa dạng và phong phú, từ các món bình dân nhất cho đến các món thượng hạng. Ẩm thực ban đêm ở Hà Nội còn phong phú hơn nữa bởi các món quà vặt dân dã được bán theo mùa như ngô nếp nướng, ốc luộc, quẩy nóng, bánh chuối…, tất cả cũng gop phần tạo nên một nét riêng của đất Hà thành.
Sắc màu đêm Hà Nội xen lẫn giữa hiện đại và cổ xưa. Đêm ồn ã nơi hàng quán, đêm lãng mạn nơi chợ hoa, bờ hồ, đêm miệt mài nơi những công trường xây dựng, đêm nhọc nhằn trong những tiếng rao đêm hay tiếng chổi quét đường của người lao công, đêm sáng đèn của những người mải mê bên trang sách, đêm lãng đãng của những người đi tìm âm thanh tĩnh lặng, đêm im lặng nơi góc phố có những đôi tình nhân ngây ngất bên nhau… Đêm Hà Nội đã để lại trong mỗi người mỗi cảm nhận khác nhau về một góc riêng khó lòng phai nhạt.
ST